Απόηχος των αρχών του εικοστού αιώνα, η Ελληνική Αστική Σχολή στέκεται περήφανη στο Βαρόσι, την παλιά χριστιανική συνοικία της πόλης, αναπολώντας το μεγάλο έργο του ιδρυτή της, τόσο εντός όσο και εκτός εγχώριων συνόρων. Το εκλεκτικιστικό τριώροφο κτίριο της οδού Δημοκρίτου ανοίγει για πρώτη φορά τις πόρτες του σε νεαρά αγόρια και στους καθηγητές τους το 1908, όμως οι ρόλοι του προορίζονται να αλλάξουν αρκετές φορές στο διάβα του χρόνου. Η Τσανάκλειος Σχολή μεταμορφώθηκε σε ορφανοτροφείο, υποτυπώδες βουλγαρικό νοσοκομείο, καθώς και έδρα της Γενικής Διοίκησης Θράκης, της Νομαρχίας Ροδόπης αλλά και της Πρυτανείας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, χωρίς να χάσει την αίγλη της σπουδαίας φυσιογνωμίας ενός “πρωτοπόρου που είδε στην έρημο έναν κήπο”, όπως θα περιγράψει χαρακτηριστικά τον Νέστορα Τσανακλή ο ποιητής και πεζογράφος Κώστας Ουράνης.