Η λιμνοθάλασσα προστατεύει το Μεσολόγγι από επιθέσεις, δεν ισχύει όμως το ίδιο και από τη μεριά της στεριάς. Στη διάρκεια των Ορλοφικών (1770) οι κάτοικοι αποφάσισαν να κατασκευάσουν πρόχειρο τείχος και τάφρο γύρω από την πόλη για προστασία. Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, η πόλη έγινε διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο. Οι λιγοστοί Τούρκοι εκδιώχθηκαν και το παλιό τείχος επισκευάστηκε βιαστικά. Το φθινόπωρο του 1822 οι Οθωμανοί πολιόρκησαν την πόλη για δύο μήνες αλλά δεν κατάφεραν να παραβιάσουν το τείχος. Με την αποχώρησή τους έγινε φανερό πως οι οχυρώσεις έπρεπε να αναβαθμιστούν, διότι ο εχθρός αναπόφευκτα θα επέστρεφε.